Dit is de derde van de vierdelige serie over wat er tien jaar geleden, in 2008, werkelijk is gebeurd met als resultaat de Grote Recessie.
- Je kent drie belangrijke dingen die tien jaar geleden tot de financiële crisis hebben geleid:
- Hoe de twee krediet hedgefondsen van Bear Stearns faalden;
- Die Bear zelf werd op dezelfde manier als een hefboom gebruikt en wreed aangevallen door zijn concurrenten, en;
- Wie er heeft geprofiteerd van de ondergang van Bear.
Nu ben je klaar om de angstaanjagende waarheid te leren over wat er daarna gebeurde.
Dit is het echte verhaal over hoe het hele investering bankieren, het commerciële bankieren en het schaduwbankieren met elkaar verbonden zandkastelen zij waar honderden triljoenen dollars als hefboom werd gebruikt.
Nu, laten we er induiken: wie laat de Grote Recessie gebeuren, en waarom?
Zoals we de Grand Canyon een ravijn noemen.
Zeer weinig mensen weten hoe dicht het wereldwijde financiële systeem bij Armageddon kwam, dankzij de “knowhow” van Wall Street.
Dat wil zeggen, weten hoe je kapitaal kunt inzetten om zoveel mogelijk geld te verdienen door zoveel mogelijk risico’s te nemen.
Maar hoe groot was de risicopool?
Het noemen van de hoeveelheid hypothecaire effecten gerelateerde hefboomwerking die is opgebouwd in Amerikaanse investeringsbanken (ook wel IB’s genoemd), commerciële banken en het schaduwbankiersysteem is “onbegrijpelijk gigantisch” als het noemen van de Grand Canyon een sloot.
De waarheid is dat niemand enig idee heeft hoe hoog de rommel was opgestapeld.
Gebaseerd op getuigenissen van het Congres, latere rechtszaken, forensische boekhouding en regelgevende rapporten na de crisis, was het bedrag van de hefboomwerking (d.w.z. risicodragend kapitaal vermenigvuldigd met marge en andere korte termijn leningsfaciliteiten, dan verviervoudigd door het gebruik van derivaten) van het zandkasteel ergens tussen de $150 en $350 triljoen dollar.
Hypothecair gesteunde effecten Nirvana
De onderste laag van de leveraged junk pile bestond uit hypotheken.
Decennialang waren hypotheken verpakt in door hypotheek gedekte waardepapieren (MBS’s) en verkocht aan beleggers die ze kochten voor hun doorgeefluikrendementen.
Vervolgens, te beginnen in 2000, in de kunstmatig laagrentende omgeving die door de Fed werd ontwikkeld om het technische wrak van de aandelenmarkt en de angst voor een recessie aan te pakken, en met eersteklas kredietnemers die alle hypotheken kregen die ze nodig hadden, werden de product pushers van Wall Street op subprime-leners op nul gezet..
Het ontstaan, de verpakking, de verkoop en de handel in subprime-hypotheek-gegarandeerde effecten was een no-brainer, omdat er vraag was naar effecten met een hogere opbrengst.
De zaken gingen echt van start in 2001, toen de Fed, de belangrijkste toezichthouder van de reusachtige “money-center” banken, zijn kiezers stuurde om de nieuw opgestelde Basel II-regels te omarmen.
Het godsgeschenk in Bazel II (opgenomen door Duitse regelgevers om het kopen van onroerend goed aan te moedigen door middel van gemakkelijk hypothecair geld) was een vermindering van de kapitaalreserves die aan hypothecaire participaties waren verbonden.
Nieuwe regels verminderden de reserve (kapitaal uit een lening gereserveerd voor veiligheid) op hypothecaire obligaties met een B-rating of minder, van 20% naar 2%, als het gaat om hypotheken met een AAA-rating, die uiteraard met overheidsgaranties en andere gestructureerde financieringstechnieken tot rommel kunnen worden gemaakt.
Het idee dat effecten meer liquide waren dan feitelijke hypotheken op de balansen van banken was zinvol. En de banken gingen aan de slag, verpakten alle hypotheken die ze van hun balansen moesten halen en vervingen die door MBS, met reserve-eisen die ze gemakkelijk als hefboom konden gebruiken.
In 2003 volgden hun neven en nichten van investeringsbanken hen snel op de voet. Dat is toen de SEC, de belangrijkste regelgever van bankhoudstermaatschappijen die IBs samen met hun makelaar-handelaar-dochterondernemingen controleerden, hen ”hoogst – geschatte MBS” als onderpand op effectenleningen liet gebruiken.
Nu konden makelaars-handelaren en investeringsbanken voor het eerst niet alleen inkomsten uit het bezit van MBS krijgen, maar ook als onderpand gebruiken. Ze konden ook de bezittingen van hun klanten van MBS als onderpand gebruiken, om tegen te lenen om hun eigen handelsdesks te voeden, om meer MBS te kopen en te verhandelen.
Vervolgens heeft de SEC in 2004 de IB’s in staat gesteld hun risico gewogen activa te meten door Basel II-kapitaalreserves voor MBS aan te nemen. Dit betekent dat de kapitaalreserveverplichtingen voor het aanhouden van MBS slechts 2% werden.
Het Spel gaat verder
De fabrieken in brand steken, allemaal.
Om subprime-leners in hypotheken te krijgen, moesten de acceptatienormen worden verlaagd. En dankzij de vermoedelijk door de overheid gesteunde hypotheekfabrieken Fannie Mae en Freddie Mac – maar dat is een ander verhaal.
Niet alleen waren de crappy leningen aan NINJA leners (geen inkomen, geen-baan kandidaten) gemakkelijk te maken, zij waren ook gemakkelijk om te zetten in AAA-Geschatte effecten door ze te verpakken omdat zij door een agentschap van de V.S., door het vermoeden van overheid steun werden gewaarborgd als zij aan Fannie en Freddie konden worden verkocht.
Fannie en Freddie, op het hoogtepunt van de piramide, kochten 40% van alle subprime hypotheken om ze te verpakken, te houden en te verkopen, en ze konden worden verpakt, of vervormd, in gestructureerde financiële producten zoals CDO’s (collateralized debt obligations) waarvan de tranches kunnen worden gelabeld AAA door compatibele ratingbureaus (oh jongen, dat is helemaal een ander verhaal ).
Maar het creëren van honderden miljarden dollars aan subprime hypotheekproducten was niet genoeg.
Om het meeste geld te verdienen aan het vasthouden en verhandelen ervan, heeft iedereen zijn kapitaal – wat ze al hadden of hebben geleend – gebruikt om meer geld te verdienen aan MBS-producten en hun bewegende delen.
Van alle derivaten die uit subprime MBS werden verzonnen, waren de twee meest krankzinnige en verraderlijke synthetische CDO’s (collateralized debt obligations) en CDS (credit default swaps).
Blijf hier bij mij.
Een MBS (Mortgage Backed Securities) CDO is een collateralized debt obligation op basis van door hypotheek gedekte effecten. De MBS zijn het onderpand in een CDO. Bankiers nemen de kasstromen die door de hypotheken in de MBS verpakt en herschikken ze zodat ze stromen als een waterval (dat is de term gebruikt in gestructureerde financiering), van de bovenste tranches naar beneden naar een cascade van kleinere tranches.
Aangezien de hoogste tranches de beste kasstromen krijgen toegewezen, kunnen ze een AAA-rating krijgen (natuurlijk werden de ratingbureaus betaald voor die ratings, wat deel uitmaakt van dat andere verhaal). Dat is een MBS CDO.
Er was sprake van synthetische MBS. Een synthetische MBS is een afgeleid contract dat geen echte hypotheken heeft verpakt. Het heeft “referentiehypotheken” in zich. Alles wat een referentiehypotheek is, is een geïdentificeerde hypotheek, een verwijzing naar een echte hypotheek, maar geen echte hypotheek. Synthetische MBS waren echte effecten, derivaten, gebaseerd op lucht. Zo gek zijn de dingen geworden.
Een synthetische MBS is niet hetzelfde als een synthetische CDO, komt zelfs niet in de buurt. Voordat je begint te lachen als ik je vertel wat een synthetische CDO is, moet je weten wat CDS zijn.
CDS zijn verzekeringsderivaten. MBS zijn geregistreerde hypotheekpools, wat betekent dat u in elke MBS-pool kunt kijken en alle hypotheken kunt bekijken, waar ze zijn gemaakt, welke rente ze betalen, enz.
Een Credit Default Swap kan worden geschreven als een contract om bescherming te bieden op elke hypotheek effecten pool.
Met andere woorden, als je $100 miljoen of $10 miljard aan MBS bezat en een verzekering wilde dat ze niet in gebreke zouden blijven, kon je CDS kopen op alle individuele MBS’en in je portefeuille of CDS kopen op basis van indexen van hypotheken.
Veel “investeerders”, speculanten en banken verkochten CDS om de verzekeringspremies te innen. En waarom niet? Het was gratis geld in een omgeving met lage rentevoeten waar de huizenprijzen en MBS-prijzen bleven stijgen.
CDS waren een andere reden waarom hypothecaire waardepapieren er zo veilig uitzagen, en waarom potentiële blootstelling aan deze waardepapieren en kapitaalvereisten konden worden beperkt, omdat ze verzekerd konden worden.
Maar, CDS bleek een tijdbom te zijn.
De stapel wordt groter
Over die synthetische CDO’s. Zit je?
Synthetische CDO’s zijn CDO’s (gebaseerd op cash flow watervallen) waarvan het onderliggende onderpand CDS – yep, credit default swaps was. Beleggers kochten synthetische CDO’s voor de doorstroming van de cashflows van de verzekeringspremies die kopers van CDS betaalden.
Het kleine probleem met synthetische CDO’s is natuurlijk dat hun investeerders eigenaar zijn van de CDS en verantwoordelijk zijn voor de verliezen op de verzekeringscontracten die zij voor de overname hebben betaald.
De stapel wordt groter.
Niet alleen was de hefboomwerking ingebouwd in MBS, CDO’s, en alle andere hypotheek-derivaten die Wall Street produceerde, de ultieme deleveraging ploy-tool, credit default swaps, stonden de houders van al deze producten toe, onder de veronderstelling dat de CDS verzekering verliezen zou dekken, verder gebruik makend van het valse uitgangspunt dat iedereen absoluut het risico had gedefinieerd.
De stapels werden zo groot dat ze in het zicht verborgen moesten worden.
Banken, investeringsbanken en andere spelers gingen zover als het verbergen van stapels leveraged MBS-producten in offshore-entiteiten, van hun balansen, zodat ze geen kapitaalreserves tegen hen hoefden aan te houden.
SIV’s, gestructureerde investeringsvehikels, werden opgezet uit de buurt van de nieuwsgierige ogen van toezichthouders in offshore-domeinen en werden gekapitaliseerd door banken en investeringsgroepen.
Zij gebruikten hun aanvangskapitaal om MBS en CDO’s met een AAA-rating te kopen. Vervolgens leenden ze korte termijngeld tegen die participaties in de markt voor handelspapier, wat voor hen goedkoop was omdat ze kredietnemers met een AAA-rating waren.
Ze gebruikten dat geleend geld om meer MBS en CDO’s met een AAA-rating te kopen, en leenden meer geld tegen nieuwe holdings om meer MBS en CDO’s te kopen.
De Fed en FDIC schatten het totaal aan buitenbalansparticipaties in SIV’s op 400 miljard dollar na de crisis.
Dat is precies wat de Bear Stearns kredietfondsen deden. Degenen die faalden.
Ziet je waar dit naartoe gaat?
Terug naar Lehman
Lehman Brothers Inc. was diep in het spel. Net als Bear Stearns, de andere investeringsbanken en de grote commerciële banken – vooral de banken die investeringsbanken en effectenhandelswapens hadden – had Lehman enorme leveraged posities vergaard.
Naast wat iedereen deed om stapels hefboomwerking te verbergen, had Lehman ook 105 repo’s in dienst. Leners gebruiken de repo-markt om geld te lenen van andere banken en grote bedrijven die extra geld hebben om op korte termijn te lenen.
In een repurchase agreement, kortweg repo, verkoopt een bank wat activa, meestal schatkistcertificaten, bedrijfsobligaties of hypothecaire waardepapieren aan een geldschieter. De bank weet dat de kredietverstrekker het onderpand binnen enkele dagen terugkoopt. De lenende bank koopt de obligatie terug aan het einde van de uitleentermijn, minus een klein bedrag dat het bedrijf als rente mag houden.
Tijdens de hausse, waren ongeveer $12 triljoen aan repo’s uitstaand op een bepaalde dag.
Volgens de boekhoudregels blijven de activa die een bank gebruikt in repodeals op de balans van de bank staan.
Toen Lehman Brothers het eruit wilde laten zien alsof het niet veel leende, hebben ze repo deals gedaan waarbij Lehman minder geld leende dan de activa die het veronderstelde waard was.
Bijvoorbeeld, als Lehman een obligatie met een waarde van $105 bezat, zou het deze op de repomarkt “verkopen” voor $100. (De “105” in Repo 105 verwijst naar het feit dat de activa minstens 105% waard waren van wat Lehman voor hen kreeg).
Het gat stelde Lehman technisch in staat om de transactie op te nemen alsof het een echte verkoop van de obligatie was geweest, ook al zouden ze de obligatie slechts een week of zo na de verkoop ervan terugkopen.
Lehman zou het geld dat het van de verkoop van de obligatie heeft gekregen, gebruiken om een deel van zijn schulden af te betalen. Dan, nadat het zijn driemaandelijks rapport had uitgegeven, zou het bedrijf meer geld lenen om de obligaties terug te kopen.
De reden dat Lehman 105 repo’s deed, was om de waarheid over de hefboomwerking en de risico’s te verbergen voor regelgevers en concurrenten, die Lehman wilden verpletteren.
Het werkte niet.
Iedereen wist hoe leveraged Lehman was en alle grote handelswinkels gingen na het, kortsluiten van de voorraad, bieden van credit default swaps op het, doen aan Lehman wat Lehman zelf en de anderen deden om Stearns te dragen.
Dat werkte.
Lehman werd van een klif verdreven en de secretaris van de Schatkist, Hank Paulson, weigerde om de Fed aan zijn zijde te laten staan, zoals het had gedaan voor Bear Stearns, en garandeerde bijna 30 miljard dollar aan giftige effecten op de balans van Bear, dus JPMorgan Chase & Co. (NYSE: JPM) kon het goedkoop kopen.
Maar dit keer was anders.
De mislukking van Lehman veroorzaakte een waterval van MBS en CDO gebreken en een explosie van risico voorbij het begrip van iedereen. Voor één ding, iedereen die CDS kocht kwam te weten dat hun tegenpartijen nooit in staat zouden zijn om hen af te betalen.
Het gehele stijgende bouwwerk dat op subprimehypotheken wordt voortgebouwd werd gebouwd op zand, en het was verschuivend.
In het laatste stuk in deze serie vertel ik u wie dit alles in de eerste plaats heeft geholpen en ondersteund, wie ze controleert en waarom de redding van het systeem niets anders is dan rook en spiegels.
Binnenkort deel 4 van de serie Financiële crisis tien jaar later
