Volgende dominosteen valt, Italië op weg naar Euro-exit
Waar er in Europa vaak gesproken wordt over het Griekse of Portugese probleem zijn er echter enkele veel groter maar meer bedekte problemen die wel degelijk de Euro kunnen meeslepen in zijn val.
In de pers werd vaak verwezen naar het feit dat Griekenland de euro kan meeslepen in zijn val maar uiteindelijk is de Griekse probleem vrij beperkt. Enkele andere grote Europese landen zijn er helaas een stuk slechter aan toe dan men laat uitschijnen en indien één van deze valt, valt de Euro daadwerkelijk naar beneden aangezien deze eenvoudigweg “too big to fail” zijn.
In eerste instantie wordt er dan gedacht aan Frankrijk welke inderdaad langzaam zichzelf naar de afgrond sleept. In tweede instantie is er echter Italië, welke economisch als het achterlicht van de Europese Nazi Fascisten Unie mag beschouwd worden. Meer en meer economen geloven dan ook dat Italië meer kans maakt dan Spanje op een Euro-exit.
Vergeleken met het begin van de euro in 1999, is er slechts een totale groei opgetekend van 4,5%, omgerekend 0,28% per jaar. Met deze groei is Italië hekkensluiter in Europa waar er een gemiddelde groei wordt opgetekend van 22,1% (zelfs na de crisis). Slechts Griekenland komt na een jarenlange recessie in de buurt van Italië.
Groei met als indexjaar 1999 (start Euro)
Groei met als indexjaar 1999 (start Euro)
Voor Italië, het derde grootste economie binnen de eurozone en één van de stichtende leden van de Europese Unie is dit niet minder dan een alarmerend resultaat. Velen beweren dat Griekenland te zwak was om toe te reden tot de Euro, echter slechts weinigen kennen de ware cijfers over Italië. In de “Washingon Post” werd er onlangs zelfs vermeld dat niet Griekenland maar Italië momenteel de grootste kanshebber is om als eerste een Euro-exit te ondergaan.
Het opvallende aan de hele zaak is dat de markten deze signalen voorlopig niet lijken in te calculeren. Nochtans wijzen statistieken op het tegendeel net als het verleden waarin Italië al meermaals bewezen heeft dat het nogal creatief durft omgaan met het leveren van data of het proberen sluitend maken van zijn begroting.
Verwoestende gevolgen op de arbeidsmarkt
Waar Italië de eerste jaren redelijk leek stand te houden binnen de Eurozone tot de crisis van 2007 zijn er echter behoorlijk onthutsende cijfers omtrent de arbeidsmarkt. Waar het in de beginjaren beter deed dan grote broer Duitsland is er momenteel geen rem meer op de stijgende werkloosheid. In het bijzonder heeft de jeugdwerkloosheid zodanig grote proporties aangenomen dat deze nog amper om te keren valt. Enkel in landen als Spanje en/of Griekenland zien we gelijkaardige taferelen.
De situatie is nog erger dan Japan in de jaren ’90 of ontwikkeling van de Italiaanse depressie in de jaren ’30 aldus Daniel Stelter, voormalig top adviseur van de Boston Consulting Group.
De belangrijkste oorzaak is een onherstelbaar corrigeerbaar verlies aan concurrentievermogen, in het bijzonder tijdens de eerste jaren na de invoering van de euro. (Daniel Stelter, voormalig top adviseur Boston Consulting Group)
Hoe zwaar de concurrentiepositie is verslechterd zijn af te lezen uit de exportstatistieken. Sinds 2002 is het Italiaanse aandeel in de wereldhandel gedaald met 30%. De grootste economie van Duitsland slaagde er in dezelfde periode in om ondanks de opkomende concurrentie zijn aandeel te behouden op de wereldwijde markt.
De gevolgen zijn ronduit verwoestend voor de Italiaanse arbeidsmarkt. De algemene werkloosheid is er circa 12,5 procent, voor de jeugdwerkloosheid circa 44%. Deze cijfers wijzen op een verloren generatie welke net nu een toekomst moeten opbouwen. Hierdoor komt de potentiële groei voor Italië nog meer onder druk welke zich dan ook in de toekomst zal doen voelen. Zonder te kunnen werken verliezen jongeren het gevoel met de arbeidsmarkt en gaat mogelijks talent verloren. Deze gevolgen zijn nog niet merkbaar maar zullen binnen enkele jaren wel degelijk hun sporen beginnen vertonen voor de algemene economie. Net als Griekenland smeult hierin een enorm probleem met aan de ene kant een “braindrain” met wegtrekkende jongeren. Aan de andere gaat plaatselijk talent verloren en hierdoor de toekomst van het gehele land.
Ontevredenheid bevolking
Waar Italië enkele decennia geleden kon pronken met een lage schuldquota is deze de laatste jaren bijna onhoudbaar geworden. Bij de invoering van de euro was dit nog “amper” 1,2 biljoen euro, welke nu evenwel gestegen zijn tot bijna 2,3 biljoen euro. Dit is het hoogste niveau sinds 1924 en bedraagt 135 procent, een niveau waar men het algemeen over eens is dat dit onhoudbaar is. Om dit verhouding te plaatsen is de Italiaanse schuld groter dan Duitsland welke een veel grotere economie heeft.
Enkel een Euro-exit kan het land helpen waardoor het land terug aan concurrentievermogen kan winnen. Dit werd onder andere berekend door Bank of America in een opzienbarende kosten-baten analyse. Dit zou leiden tot een verbetering van het concurrentievermogen, economische groei en de verbetering van de Italiaanse begroting.
Voor geen enkel land is een Euro-exit waardevoller dan Italië (Bank of America)
Ook het Internationaal Maffia Fonds bevestigt dat het land “diepgewortelde, structurele problemen” kent. Wil het land lid blijven van de monetaire unie dan zijn ingrijpende hervormingen noodzakelijk. Zelfs het Internationaal Maffia Fonds (IMF) erkent dat het een onmogelijke missie is om de economie te ondersteunen, mede door de zeer hoge schuld. Hierdoor kan er minder geïnvesteerd worden welke de afgelopen jaren reeds tot de huidige probleem leidde.
Wat tevens opvalt is de grote tweesplitsing in het land. Aan de ene kant het rijke en industriële noorden, aan de andere kan het verarmde zuiden. Dit vertaalt hem onder andere in een demografische tsunami van het zuiden naar het noorden welke Zuid-Italië nog verder in de problemen duwt. Dit vertaalt hem onder andere in de groeicijfers waarbij het Noorden een 1,3% groei laat optekenen welke in schril contrast staat tot het Zuiden, welke al 7 jaar in recessie is…
Waar in een land als IJsland of Ierland hervormingen konden worden doorgevoerd, is dit in het corrupte Italië even erg als in Griekenland. Omkoping en privileges zijn er schering en inslag welke uiteindelijk resulteren in het faillissement van een volledige staat.
Bronnen: