De violist van Auschwitz.

Gaat u ooit naar concerten? Maak kennis met Jacob (Jacques) Stroumsa, de violist van Auschwitz.

Stroumsa was elektrotechnisch ingenieur en amateurviolist. Hij kwam op 8 mei 1943 in Birkenau aan. Na een maand in het kamporkest te hebben doorgebracht, werd hij overgeplaatst naar Auschwitz, waar hij na enkele tuintaken een baan vond die bij zijn vakkennis paste: in een metaalfabriek.

In januari 1945 werd hij naar Mauthausen gestuurd voor een “dodenmars”, vervolgens naar Gusen, dan terug naar Mauthausen, dan naar Gusen II waar hij op 8 mei 1945 door de Amerikanen werd bevrijd. Na de oorlog woonde hij in Parijs voordat hij in 1967 naar Israël emigreerde.

Zijn memoires Geiger in Auschwitz werd gepubliceerd in 1993, in 1996 in het Engels en in 1997 in het Grieks onder de titel I Chose Life[1]. Laten we eens kijken wat we erin kunnen vinden dat het orthodoxe verhaal ondersteunt of ondermijnt.

Waar gingen ze heen?

Net als bij andere getuigen heeft Stroumsa nooit enige vernietiging van gevangenen gezien. Op zijn eerste dag in Birkenau, na een eerste ondervraging door een officier over zijn leeftijd, vaardigheden etc., werd hij naar een andere kamer gestuurd voor een medisch onderzoek. Daar vond hij een arts die een vriend van hem uit Thessaloniki was. De dokter vertelde het hem:

“Op dit moment zijn je ouders, je vrouw en haar ouders al vergast in een gaskamer en dan zullen ze ze in de crematoriumovens verbranden. De jongeren hebben een kleine kans om in leven te blijven, als ze niet ziek worden. Ze zullen tot het einde van de oorlog moeten werken, elk volgens zijn expertise. (p. 46)

Aanvankelijk dacht Stroumsa dat hij gek en delirant was. Maar uiteindelijk was dat het. Stroumsa geloofde dat degenen die ongeschikt waren voor het werk werden vergast. Hij schrijft over zijn neef:

“Hij was ziek. De oorzaak was een hangnagel aan zijn vinger die was gaan zweren. Jacques was in het Revier, het kamphospitaal, en daar, in een Selektion, dat is selectie, namen ze hem mee om te vergassen”. (p. 14)

Maar zoals hij duidelijk stelt (p. 145), het enige wat hij ooit heeft gezien waren de schoorstenen van de crematoria.

In het ziekenhuis

Na zijn overplaatsing naar Auschwitz voelde Stroumsa ’s nachts een scherpe pijn in zijn onderbuik. Hij ging naar het ziekenhuis, waar een SS-arts een hernia constateerde en een operatie zou laten uitvoeren. Stroumsa beefde van angst en kon ’s nachts niet slapen. De volgende dag was hij in de operatiekamer. Ze zeiden hem dat hij niet bang moest zijn, omdat ze een plaatselijke verdoving zouden toedienen. Na de injectie bonden ze hem aan de tafel. Terwijl hij daar lag te kijken naar alles, vroeg hij zich af:

“Ik kon de mentaliteit van onze beulen niet begrijpen. Aan de ene kant sloegen ze, doodden, stuurden ze iedereen naar de gaskamer om de meest triviale redenen, zoals bijvoorbeeld een hangnagel aan de vinger. En aan de andere kant hadden ze een orkest, een ziekenhuis met een echte chirurgische kamer, ze gaven je een verdoving zodat je niet zou lijden, met de bedoeling om een hernia te genezen en weer nuttig te zijn voor hun werk. Dit alles leek ongelooflijk! (p. 62)

Dat is heel belangrijk. De gevangenen waren zo overtuigd van de dingen die ze niet hadden gezien dat ze moeite hadden om te geloven wat ze daadwerkelijk zagen.

Het Proces

Hier is weer een “ongelofelijk” incident. Stroumsa had vrienden gemaakt op het werk met een Poolse katholiek. Op een avond nodigt de Pool hem uit in zijn huis wanneer de oorlog voorbij is. Hij geeft hem zijn adres op een stuk papier. Maar toen een SS-technicus hem later doorzocht en het papier vond, beschuldigden de SS-er hem ervan dat hij van plan was te ontsnappen. Stroumsa werd onmiddellijk opgesloten in blok 11 en twee dagen later werd hij berecht.

Eerst vroeg de SS-rechter hem beleefd of hij een tolk wilde hebben. Stroumsa, goed bekend met het Duits, weigerde. Hij beantwoordde rustig al hun vragen. Hier is wat volgde:

“Dan, een ongelooflijk iets, heeft de rechtbank mij, na overleg, vrijgelaten en weer aan het werk gestuurd, in feite hebben ze me ook een vrije dag gegeven”. (p. 79)

Vele jaren later, in het boek Secretaries of Death van Lore Shelley[2] ontdekte Stroumsa, samen met wat biografische informatie, wie de SS rechter was: SS Unterscharführer Klaus Dylewski.

“Dylewski was verantwoordelijk voor de moord op gevangenen in blok 11 en nam ook deel aan de ‘selektion’ op het perron. Hij werd op april 1959 gearresteerd en door de rechtbank van Frankfurt tot gevangenisstraf veroordeeld. Maar ”hij redde mijn leven door mij terug te sturen naar mijn werk”. (p. 80)

Hoe zit het met de gaskamers?

In de hoofdtekst van het boek geeft Stroumsa geen informatie over de gaskamers. Alleen in de bijlage geeft hij de getuigenis van een vriend, Hazan Saul, die beweert in het Sondercommando te hebben gewerkt. Vanaf pagina 143 lezen we het volgende:

“Toen de joden na de eerste selectie uit de trein stapten, namen ze de joden mee naar de gaskamer, die ongeveer 3.000 mensen kon opvangen. Binnen langs de muren waren er banken, en daarboven hangers, en boven elke hanger een nummer. Ze moesten zich uitkleden en hun kleren ophangen en zich het nummer herinneren waar ieder zijn spullen had opgehangen. In het plafond konden ze de douchekoppen zien, om de illusie te hebben dat er snel water uit zou komen. Zodra de kamer vol was, werden de deuren hermetisch gesloten. Een SS-er kwam op een motor met twee blikken Cyclon. Hij trok een masker aan, opende de blikken en goot de inhoud door twee openingen. Een of twee lichtkoepels lieten hem toe de kamer in te kijken om de procedure van ongeveer een half uur te observeren. Uiteindelijk openden ze de deur en zetten ze speciale ventilatoren aan om de giftige gassen te verwijderen.

Hier hebben we een aantal veel voorkomende tegenstrijdigheden met het orthodoxe verhaal. De beschreven faciliteit lijkt sterk op Crematoria II & III, maar daar werd Zyklon naar verluidt niet direct in de kamer gegoten, maar in enkele constructies; het zou geen twee maar vier openingen hebben gehad waardoor Zyklon B werd gegoten, en observatie zou hebben plaatsgevonden door een kijkgat in de deur, niet door niet-bestaande dakramen.

Verder bevat het verhaal twee fysieke onmogelijkheden: 3.000 mensen kunnen niet in een ruimte van ongeveer 210 m² passen en ventilatie zou lange tijd hebben moeten plaatsvinden voordat de deur had kunnen worden geopend. Maar de meest flagrante vergissing in deze beschrijving is dat het lijkt te suggereren dat de uitkleedkamer en de gaskamer één en dezelfde ruimte waren.

Wat de crematoria betreft, worden er geen details gegeven. Er is alleen het veelgehoorde sprookje van vrachtwagens die zieke gevangenen direct in vurige kuilen lossen, omdat de crematoria het naar verluidt niet bij konden houden (p. 143).

Samenvatting

De getuige is zeker geloofwaardig. Zijn doktersvriend had hem verteld dat er een kans was om te overleven als je niet ziek werd, maar zijn ervaring bewijst het tegendeel. Zijn proces levert ook een zware klap op voor de afspiegeling van de SS als bloeddorstige monsters die gevangenen voor de lol hebben gemarteld en gedood. En opnieuw is er geen kennis uit de eerste hand over massamoorden.

Nogmaals, het is nogal ironisch dat getuigenissen die worden aangeboden ten gunste van de vernietigings-thesis blijken te zijn om het revisionistische standpunt te ondersteunen.

==============================================================

Voetnoten
[1] Jacques Stroumsa, Geiger in Auschwitz: Ein jüdisches Überlebensschicksal aus Saloniki 1941–1967, Hartung-Gorre, Konstanz 1993; idem, Violinist in Auschwitz: From Salonica to Jerusalem, 1913-1967, ibid., 1996; Διαλεξα τη ζωη: Απο τη Θεσσαλονικη στο Αουσβιτς, Parateretés, Thessaloniki 1997.
[2] Lore Shelley, Secretaries of Death: Accounts by Former Prisoners Who Worked in the Gestapo of Auschwitz, Shengold, New York 1986.