De Man in de Glazen kist – Bullet-proof, Soundproof: What’s the Difference?

Waarschijnlijk de bekendste man in een glazen kooi in de geschiedenis was Adolf Eichmann, een ex-lieutenant-kolonel van het nationaalsocialistische Duitsland, de befaamde Schutzstaffel, beter bekend als de SS.

Zijn proces in Jeruzalem in 1961 voor misdaden die buiten Israël zouden zijn gepleegd voordat de oprichting van de Israëlische staat in bijna realtime via de televisie werd uitgezonden, waardoor het een van de eerste van dergelijke evenementen was die op de televisie werd uitgezonden.

De zwart-witte beelden van Eichmann die voor zijn leven pleitte, waren gedurende de 125 dagen van het proces overal ter wereld te zien op televisieschermen, evenals de beroemde glazen omheining waarin Eichmann werd geplaatst om zijn getuigenis af te leggen.

Het ontkennen en zelfs minimaliseren van zijn misdaden zou hem natuurlijk geen uitstel van ophanging hebben opgeleverd, dus veel van zijn getuigenis was biechtstoelend van aard, maar zo geënsceneerd dat het niet te veel lijkt op de sentimentele zelfbeschuldiging die de toeschouwers overal in tactloze Sovjetproducties zoals de Processen in Moskou in 1936-38 bekend werd gemaakt, waarin samenzweerders tegen de Sovjetstaat hun zonden zo voluit propageerden dat ze aan alle toeschouwers, met uitzondering van de meest ongelovige, hun eigenwijsheid onthulden.

Het glazen omhulsel zou kogelvrij zijn, en hoewel het nooit is getest met daadwerkelijk geweervuur, lijkt er weinig reden te zijn om aan te nemen dat het niet kogelvrij was. Maar het was ook geluiddicht, of bijna. De constructie had een metalen dak, dat misschien gerechtvaardigd was omdat het structureel sterk genoeg was, maar het droeg ook bij aan de geluidsisolatie van de behuizing, zodat Eichmann in een microfoon moest spreken om buiten de cabine te kunnen worden gehoord. Als het systeem een of meer kill switch(es) had, lijkt het er niet op dat deze tijdens de procedure daadwerkelijk is gebruikt.

Eichmann was echter in staat om een vernietigende getuigenis te onthullen tegen een aantal toenmalige Israëlische leiders over de samenwerking met Eichmann’s nationaalsocialistische Duitse regering aan het eind van de jaren dertig, voordat Duitsland en Groot-Brittannië elkaar de oorlog verklaarden.

Het is duidelijk dat een dergelijke getuigenis niet nauwgezet werd opgewekt in de ondervraging waaraan Eichmann werd onderworpen, noch zou het geringste spoor van iets dergelijks in welke geschriften dan ook die Eichmann werd voorgedragen. In een uitgebreide boekbespreking van Ron Unz, gepubliceerd op 6 augustus 2018 in de Unz Review, waarin Unz vragen stelt als de volgende:

”Voor een meer cynische waarnemer zou het wel eens een heel merkwaardig toeval kunnen zijn dat de eerste prominente nazi’s de Israëli’s zich zo hebben ingespannen om hun naaste voormalige politieke bondgenoot en collaborateur op te sporen en te doden”.

Waarnemers die zich de voorbije allianties van de VS met Antonio Noriega van Panama, Saddam Hoessein van Irak en/of Osama bin Laden van al Queda herinneren, kunnen in deze wending van de gebeurtenissen iets bekends vinden.

De constante aanwezigheid van twee stoere bewakers in de stand met Eichmann komt goed overeen met dit scenario; men stelt zich voor dat al hun “arbeid” zou kunnen zijn voorkomen door het eenvoudige hulpmiddel om Eichmann’s enkels aan de vloer te ketenen, veilig aan het zicht onttrokken door de niet-glazen onderste panelen van zijn “kogelvrije” behuizing.

Het is gemakkelijk te veronderstellen dat de bewakers, die beiden Eichmann duidelijk hadden kunnen overmeesteren, zich ontdoen van een mondknevel, handboeien en andere middelen om de uitingen die Eichmann in een suïcidaal paroxisme had kunnen uiten, snel het zwijgen op te leggen. Maar zulke “beproevingen” zijn niets, zo niet theater. Shoah trials, zo kunnen ze vanuit het perspectief van vandaag worden genoemd.

Ik kan geen aanspraak maken op de meeslepende speculatie dat het werkelijke doel van de omheining, en de bewakers, was om ervoor te zorgen dat Eichmann bij elk woord op schrift bleef staan. De notie komt voor in Unz’ boekbespreking:

”Vermoedelijk werden er harde middelen ingezet om hem ervan te overtuigen geen van deze gevaarlijke vooroorlogse geheimen te onthullen tijdens zijn proces in Jeruzalem, en men kan zich afvragen of de reden waarom hij beroemd werd gehouden in een gesloten glazen hokje – was om ervoor te zorgen dat het geluid snel kon worden afgesneden als hij begon af te dwalen van het overeengekomen script”.

Het scenario van een “nazi”-gevangene die gemaakt is om voor zijn leven te zingen en vervolgens voor zijn problemen wordt geëxecuteerd, is zo oud als …. hoe oud zou zo’n sequentie kunnen zijn? Zo oud als Scheherazade en duizend en één Arabische nachten? Hoewel al oud, hoe kan de leeftijd een potentieel slachtoffer ervan weerhouden om, tegen alle pogingen in, een laatste vinger aan het leven, een kostbaar leven te winnen, al was het maar voor een uur langer, een minuut, een…..?

Interessant genoeg, een halve eeuw na het proces waarvoor het werd gebouwd, heeft de omheining zelf een zekere beroemdheid verworven. Op initiatief van amusementsmogol Milton Maltz, naamgenoot van Cleveland’s Maltz Museum of Jewish Heritage, toerde “de” omheining (het is niet duidelijk of het echt de omheining was, of een replica) door New York en Cleveland.

Zijn ,,debuut” minstens buiten Israel, was op 17 Februari 2016 bij de vestiging van Cleveland van Maltz. Dit artikel belooft dat de tentoonstelling, die de ontvoering van Eichmann en zijn veroordeling en executie presenteert, naar verschillende andere steden in de VS zal reizen.

Vanaf 19 oktober 2018 bevindt de tentoonstelling zich in Zuid-Florida en een persoon in het gastmuseum in Dania, Florida heeft mij telefonisch laten weten dat de tentoongestelde ruimte in feite een “replica” is van het oorspronkelijke, misschien wel begrijpelijke gezien het gewicht van het “kogelvrij” glas, en veelzeggend in overeenstemming met de replica’s van de gaskamers in “nazi-doodkampen” en andere kunstvoorwerpen van de wrede behandeling die de nationaalsocialistische Duitsers, die de Tweede Wereldoorlog verloren hebben, op de joden in Europa zouden hebben uitgevoerd.

De kennis in de herinneringen van Eichmann, die hij noch in zijn procesgetuigenis, noch in de tweedelige serie in Life Magazine onthulde, waarin hij zijn activiteiten zorgvuldig verdeelde van die waarin hij samen met de zionistische leiders samenspande tegen de Britse bezetters van het begeerde vaderland Zion, Palestina, was een ware atoombom voor de morele legitimiteit van de zionistische beweging die slechts 12 jaar voor zijn ontvoering de vestiging van Israël had veiliggesteld. Eichmann moest worden gecontroleerd, om het Israëlische lied te zingen, om daarna, zoals gebeurd, opgehangen te worden in de Israëlische gevangenis van Ramla in 1962.

Vergelijkingen met de optredens van Rudolf Hֲöss, voormalig commandant van het concentratiekamp Auschwitz in 1946, zijn onweerstaanbaar, tenzij je natuurlijk het gevoel hebt dat Hֲöss correcte (en geïnformeerde) waarheden verkondigde, in plaats van gekunstelde verhalen, á la Scheherazade, om zijn leven te verlengen of zelfs te redden tegen de dodelijke beschuldigingen van acteurs die niet alleen over zijn eigen leven beschikten, maar ook over degenen (hij werd gedwongen te geloven) die hij het meest dierbaar was, zijn vrouw en kinderen.

De Israëlische ontvoerders van Eichmann hebben, voor zover bekend, de familieleden van Eichmann (nog steeds in Argentinië) niet bedreigd, maar de stelling dat zij hem geen mogelijkheden boden om de macht van (zijn) leven of dood, waarover zij beschikten, uit te stellen of uit te schakelen, is gewoonweg ontoelaatbaar. Eichmann “handelde” voor zijn leven en verloor.

Het resultaat was voorbeschikt. En als hij, gebonden en de mond gesnoerd zoals hij effectief was, had geprobeerd om, net als Icarus, te dicht bij de zon te vliegen, zou hij naar de harde aarde zijn gekelderd, zouden zijn vleugels net zo zeker gesmolten zijn als de knevel die over zijn mond zou zijn gelegd.

Door zulke mensen worden we “geïnformeerd” over de zonden van hen die de oorlog verloren hebben.